క్లాస్ట్రోఫోబియా......

 క్లాస్ట్రోఫోబియా

ప్రయోక్త :-

క్లాస్ట్రోఫోబియా అంటే ఇరుకైన ప్రదేశాల్లో చిక్కుకున్నట్లు కలిగే భయం. ఈ మాట లాటిన్, గ్రీకు పదాల నుంచి పుట్టింది. లాటిన్‌లోని క్లస్ట్రోమ్ ‌ అంటే ఏదైనా ఓ ప్రదేశంలో ఇరుక్కుపోవడం అని అర్థం. (వ్యతిరేక పదం: క్లాస్త్రోఫిలియా) φόβος ఇక గ్రీకుభాషలో ఫోబస్ అంటే భయం అని అర్థం. అంటే ఎక్కడైనా ఓ చోట తప్పించుకోడానికి వీల్లేకుండా ఇరుక్కుపోయినట్టు భయపడటమే క్లాస్ట్రోఫోబియా. ఇది సాధారణంగా మానసిక వ్యాకులత, తీవ్ర ఆందోళనల రూపంలో ఉంటుంది. ఒక్కోసారి తీవ్రపరిణామాలకి కూడా దారితీయొచ్చు. ఓ అధ్యయనం ప్రకారం ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఐదు నుంచి ఏడు శాతం మంది తీవ్రమైన క్లాస్ట్రోఫోబియాతో బాధపడుతున్నవాళ్లు ఉన్నారు. వాళ్లలో చాలా కొద్దిశాతం మంది మాత్రమే చికిత్స తీసుకొని బయటపడగలుగుతున్నారు.

క్లాస్ట్రోఫోబియా యొక్క ప్రాథమిక లక్షణాలుసవరించు

క్లాస్ట్రోఫోబియాలో ప్రధానంగా రెండు రకాల లక్షణాలు‌ ఉంటాయి. ఒకటి ఏదైనా ఓ ప్రాంతంలో నిర్బంధించబడిపోయి, నియంత్రించబడినట్టు భావించటం. రెండోది ఊపిరాడనంత స్థాయిలో మానసిక ఆందోళన. మొదటగా నిర్బంధించినట్టుగా ఉండే భావన గురించి చెప్పుకుందాం. ఇది ఏదైనా ఓ ప్రదేశంలో ఉండొచ్చు. లేదంటే కొన్ని ప్రదేశాలు చూసినప్పుడు అలాంటి ఆందోళన కలగొచ్చు. ఉదాహరణకి చిన్నచిన్న గదులు, తాళంవేసిన గదులు, కార్లు, సొరంగ మార్గాలు, సెల్లార్లు, ఎలివేటర్లు, సబ్‌వే ట్రైన్లు, గుహలు, విమానాలు, విపరీతంగా రద్దీగా ఉండే ప్రాంతాలు లాంటి చోట్ల ఇలాంటి ఆందోళన కలుగుతుంది. ఇంతేకాదు, కొన్ని పనులు చేస్తున్నప్పుడు కూడా ప్రత్యేకించి ఇలాంటి ఆలోచనలు రావొచ్చు. ఆందోళనలు పెరగొచ్చు. ఉదాహరణకి సెలూన్‌లో బార్బర్‌ ఛైర్‌లో కూర్చున్నప్పుడో, రేషన్‌ షాపులోనో, కిరాణా దుకాణంలోనో నిలబడినప్పుడు కూడా ఇలాంటి భావన కుదిపేసే అవకాశం లేకపోలేదు.

క్లాస్ట్రోఫోబియా లక్షణాలు‌ ఉన్నవాళ్లు తమను వెంటాడుతున్న ప్రదేశాల గురించి భయపడడం మాత్రమే కాదు, దానికి సంబంధించిన ఆలోచనలు కూడా వాళ్లని వెంటాడుతాయి. మళ్లీ ఆ ప్రదేశాలకి వెళ్లాల్సి వస్తుందా, వెళితే ఏమవుతుంది లాంటి ఆలోచనలు వాళ్లని కుదురుగా ఉండనివ్వవు. ఏదైనా ఓ ప్రదేశంలో క్లాస్ట్రోఫోబియా ప్రభావం మొదలైనప్పుడు ఆ ప్రదేశంలో గాలి పీల్చుకోవడం కష్టమైపోతున్నట్టు, ఊపిరి ఆగిపోతున్నట్టు కూడా అనిపిస్తుంది.

అందుకే చాలా మంది క్లాస్ట్రోఫోబియాతో బాధపడేవాళ్లు తమలో మానసిక ఆందోళన పెరిగిపోతున్నప్పుడు తమ బట్టలు విప్పేయడం లాంటివి చేస్తుంటారు. అలా చేయడం వల్ల వ్యాకులత నుంచి, తమ చుట్టూ ఉన్న పరిస్థితుల ప్రభావం నుంచి బయటపడగలుగుతామని వారు భావిస్తారు. ఇలాంటి లక్షణాలు‌, పరిస్థితులు ఒక్కోసారి తీవ్రపరిణామాలకి కూడా దారితీయొచ్చు. మొత్తానికి క్లాస్ట్రోఫోబియాతో బాధపడేవాళ్లు మాత్రం తమ బాధ నుంచి బైటపడేందుకే ఇలాంటి పనులు చేస్తుంటారని అనుకోవచ్చు.

కాగ్నిటివ్ చికిత్స

వ్యాకులత కల్గించే చాలా సమస్యలకి సరైన పరిష్కారం ఈ కాగ్నిటివ్ చికిత్స.ఏదైనా ప్రత్యేకమైన పరిస్థితులను చూసి భయపడడం కాదు అలాంటి పరిస్థితులు ఇంకా ఎలాంటి స్థితికి దారితీస్తాయోనన్న ఆందోళన ఉన్న రోగిల విషయంలో ఇది ఎంతగానో ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది. అసలు దేని గురించి అయితే భయపడుతున్నారో, ఎలా భయపడుతున్నారో ఆ భయాలన్నింటినీ దూరం చేసేయడమే ఈ చికిత్స లక్ష్యం. ఆలోచనల్లో మార్పు తెప్పించి, అలాంటి పరిస్థితుల్ని ఎలా ఎదుర్కోవాలో నేర్పించి ఆందోళనల నుంచి ఈ చికిత్స బయటపడేస్తుంది.ఉదాహరణకి ఎలివేటర్ చూసి భయపడే రోగి ఉన్నాడనుకోండి. అసలు ఎలివేటర్‌ను చూసి భయపడాల్సిన పనేలేదని మనం త్వరంగా ప్రయాణించేందుకు వీలుగా రూపొందించుకున్న ఓ సాధనం ఎలివేటర్‌ అని అతనికి స్ఫురణకి తెచ్చేందుకు ఈ చికిత్స‌ సహాయపడుతుంది. ఎస్‌.జె.రాచ్మన్‌ చేసిన పరిశోధనల్లో ఈ కాగ్నిటివ్ చికిత్స ఎంతో ప్రయోజనకరమని తేలింది. క్లాస్ట్రోఫోబియా ఉన్నవాళ్లలో ఈ చికిత్స తీసుకున్న తర్వాత కనీసం 30 శాతానికి పైగా మార్పు వచ్చినట్టు నిర్ధారణ అయ్యింది. అంటే మానసిక వ్యాధుల విషయంలో ఇంతమార్పు అంటే కచ్చితంగా గణనీయమైన పరిణామమే అనుకోవాలి.

అసలు భయపెడుతున్న పరిస్థితులు ఏమిటో తెలుసుకొని వాటిని ధైర్యంగా ఎదుర్కోవడం ఎలాగో ఈ పద్ధతి రోగులకి నేర్పుతుంది. ఈ రకమైన చికిత్స‌లో తీవ్రత క్రమంగా పెరుగుతుంది. ముందు సాధారణంగా మొదలై ఆ తర్వాత తీవ్రత ఎక్కువవుతుంది.అంటే క్లాస్ట్రోఫోబియా ఉన్న రోగి‌ ముందు ఎలివేటర్‌ని వాడతాడు. తర్వాత క్రమంగా MRIకి కూడా సిద్దపడతాడు. క్లాస్ట్రోఫోబియా సహా చాలా రకాల భయాలకి ఇది చాలా సమర్థమైన చికిత్స అని పరిశోధనల్లో తేలింది. ఎస్‌.జె.రాచ్మన్‌ ఈ విధానాన్ని కూడా ప్రయోగాత్మకంగా పరిశీలించారు. ఈ చికిత్స తీసుకున్న తర్వాత చాలా మందిలో భయం తగ్గి, ఆత్మస్థైర్యం పెరిగిందని, పరిస్థితులు ఎదుర్కొనే ధైర్యం వచ్చిందని రుజువైంది. సుమారు 75 శాతం మందిలో ఈ చికిత్స మార్పు తీసుకొచ్చినట్టు తేలింది. ఈ రకమైన ఫోబియాలకు చేసే చికిత్స‌లలో చాలా చాలా మెరుగైన ఫలితాలు ఇచ్చిన విధానం ఇదే.

రోగి‌లో జరిగే భౌతికపరమైన మార్పులు, ప్రతిస్పందనలతో ముడిపడిన ప్రక్రియ ఇది. ఓ ప్రత్యేకమైన వాతావరణంలో మాత్రమే ఇది జరుగుతుంది. వివో ఎక్స్‌పోజర్‌లో ఇది కాస్త తీవ్రత తక్కువ కలిగిన విధానం.1992లో తన అధ్యనంలో భాగంగా చివరిసారిగా ఎస్‌జే రాచ్మన్‌. పరీక్షించిన చిట్టచివరి విధానం ఇదే.దీని ప్రభావం గానీ, ఈ విధానానికి రోగుల ప్రతిస్పందన గానీ సుమారు 25శాతం వరకు ఉంటుందని తేలింది.కాగ్నటివ్ చికిత్సలోగానీ వివో ఎక్స్‌పోజర్‌ విధానంలో గానీ ఫలితాలు సరిపోల్చి చూపలేం. కానీ రెండింటివల్లా ఫలితం మాత్రం ఉంటుందని కచ్చితంగా చెప్పొచ్చు. వీటివల్ల భయం నుంచి కూడా బయటపడే అవకాశాలున్నాయి.

ఇక మెరుగైన ఫలితాలు చూపిస్తాయని భావించే సైకో ఎడ్యుకేషన్‌ లాంటి విధానాలు కూడా కొన్ని ఉన్నాయి. కౌంటర్‌ కండిషనింగ్, రిగ్రెస్సివ్‌ హైపోచికిత్స, ఊపిరి పట్టి ఉంచటం లాంటి విధానాలను కూడా అనుసరిస్తున్నారు. క్లాస్ట్రోఫోబియా చికిత్స‌తో పాటు యాంటీడిప్రెషన్‌, పెటా బ్లోకర్స్‌కు అనుసరించే విధానాల్ని కూడా ప్రయత్నించి చూడొచ్చు. వీటన్నింటి లక్షణాలు దాదాపు ఒకేలా ఉంటాయి కాబట్టి ఫలితం ఉంటుందన్న అభిప్రాయం ఉంది.


క్లాస్ట్రోఫోబియా అంటే ఊపిరితీసుకోవడానికి చాలా కష్టం కావడంతో పాటు ఎక్కడో నిర్బందించేసిన భావన‌ కూడా కలుగుతుంది కాబట్టి అలాంటి రోగులకి MRI స్కాన్‌ను తట్టుకోవడం కష్టం అనిపిస్తుంది.క్లాస్ట్రోఫోబియా ఉన్నవాళ్లలో 4 నుంచి 20శాతం మంది ఈ స్కానింగ్‌కి సిద్దపడరని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి.ఒక అధ్యయనం MRI స్కానింగ్‌ను ఇష్టపడని క్లాస్ట్రోఫోబియా రోగులు 37శాతం వరకూ ఉంటారని చెబుతోంది.MRI చేసేందుకు సుమారు 50 నిమిషాలు పడుతుంది. లోపల ఉన్న భయం బయటపడడానికి, ఆందోళన పెరగడానికి ఆ సమయం చాలా ఎక్కువే అనుకోవాలి.

అసలు ఈ సర్వే చేయడంలో ఉద్దేశాలు మూడు. 1. అసలు MRI చేసే సమయంలో ఆందోళన ఏ స్థాయిలో ఉంటుందో తెలుసుకోవడం.2. MRI చేసేటప్పుడు ఆందోళనకి కారణాలు తెలుసుకోవడం.3. మానసికంగా కూడా MRI చూపించే ప్రభావాన్ని అంచనా వేయడం. సరాసరి 80 మందిని ఈ అధ్యయనం కోసం ఎంపిక చేశారు. వాళ్ల ఆందోళనను అంచనా వేసేందుకు కూడా నిర్దిష్టమైన శాస్త్రీయమైన విధానాలు అనుసరించారు. వాళ్లకి క్లాస్ట్రోఫోబియా ఏ స్థాయిలో ఉందో తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేశారు. వీళ్లెవరూ ఇంతకు ముందు క్లాస్ట్రోఫోబియా చికిత్స తీసుకున్నవాళ్లు కాదు. MRI తర్వాత వాళ్ల వ్యాకులత స్థాయి ఎంత మేరకు పెరిగిందో తెలుసుకునేందుకు కూడా మరికొన్ని పరీక్షలు చేశారు. రోగులు పడుతున్న ఆందోళన అంతా క్లాస్ట్రోఫోబియాలో భాగమేనని ఈ పరిశోధనలో ప్రాథమికంగా నిర్దారణ అయ్యింది.

క్లాస్ట్రోఫోబియా ప్రశ్నావళి ఆధారంగా కూడా ఈ ప్రభావాన్ని అంచనా వేసి లెక్కలు తీశారు. దాదాపు 25 శాతం మంది రోగులు గుర్తించదగ్గ స్థాయిలోనే ఆందోళన పడ్డారని తేలింది. సుమారు 3శాతం మాత్రం అసలు MRIని తట్టుకునే పరిస్థితిలో లేరని నిర్ధారణ అయ్యింది. ఈ స్కాన్‌ చేసిన నెలరోజుల తర్వాత ప్రశ్నిస్తే ఆసక్తికరమైన విషయాలు బయటపడ్డాయి. స్కానింగ్ సమయంలో తమ క్లాస్ట్రోఫోబియా భయాలు పెరిగాయని 30శాతం మంది చెప్పారు. వీరిలో చాలా మంది క్లాస్ట్రోఫోబియాతో తాము ఆ స్థాయిలో ఎప్పుడూ ఆందోళన పడలేదన్నారు. దీన్ని బట్టి ఓ విషయం తెలుస్తోంది. MRI స్కాన్ మాత్రమే క్లాస్ట్రోఫోబియా ప్రశ్నావళి లాంటి విధానాలు అనుసరించాలని అప్పుడే వ్యాకులత తీవ్రతను అంచనా వేయాలన్న విషయం అర్థమవుతోంది.

వర్చువల్‌ రియాలిటీ డిస్ట్రాక్షన్‌తో క్లాస్ట్రోఫోబియాను తగ్గించడంసవరించు

అసలు మాగ్నెటిక్ రిజనెన్స్ ఇమేజింగ్ - MRI సమయంలో వర్చువల్ రియాలిటీ విధానం ఆందోళనల్ని ఎంత వరకు తగ్గిస్తుందో ఇద్దరు రోగుల రికార్డును పరిశీలించి చూద్దాం. ఈ ఇద్దరు రోగులకి క్లాస్ట్రోఫోబియా ఉంది. కొన్ని సందర్భాల్లో ఆందోళనల స్థాయి తీవ్రంగా పెరిగిపోతుంది. VR లేకుండానే MRI లాంటి స్కానింగ్ చేయబోతే వాళ్లు దానికి తట్టుకోలేకపోయారు. స్కాన్ ఆపేయాని మొదట్లోనే మొండికేశారు. ఇక రెండోసారి VR గానీ లేదంటే మ్యూజిక్‌ డిస్ట్రాక్షన్‌ చికిత్స‌లతో ఏదో ఒకటి తీసుకోవాలని వాళ్లకి చెప్పడం జరిగింది. త్రీ డైమెన్షనల్ వర్చువల్‌ స్నో వరల్డ్‌లో స్కాన్ నిర్వహించినప్పుడు పది నిమిషాల సేపు మొదటి రోగి‌ తట్టుకోగలిగారు. అతని ఆందోళ స్థాయి కూడా పెద్దగా పెరిగినట్టు కనిపించలేదు. పైగా ఆత్మవిశ్వాసం పెరిగినట్లు అనిపించింది. మ్యూజిక్‌ డిస్ట్రాక్షన్‌ విధానాన్ని ఎంచుకున్న రెండో రోగి‌ మాత్రం కనీసం పది నిమిషాల సేపు కూడా తట్టుకోలేకపోయింది. వెంటనే స్కాన్‌ను ఆపాలని కోరింది. ఈ ఫలితాలను బట్టీ MRI సమయంలో ఆందోళన తగ్గించేందుకు వీఆర్‌ బాగా ఉపయోగపడుతుందని అర్థమవుతోంది. అదే మ్యూజిక్‌ డిస్ట్రాక్షన్‌ పద్ధతి మాత్రం అంతగా ప్రభావం చూపలేకపోతోందని తేలుతోంది.

VR పద్ధతిని అనుకరించి చాలా మంది పరిశోధకులు భయం మీద చాలా ప్రయోగాలు చేశారు. డెల్‌ప్ట్‌ యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ టెక్నాలజీ ఆమ్‌స్టర్ డామ్‌ వర్సిటీ సైకాలిజీ విభాగం‌తో కలిసి చేసిన పరిశోధనల్లో ఆసక్తికరమైన విషయాలు బైటపడ్డాయి. రకరకాల భయాలను బైటపెట్టేందుకు మార్గాలను, వాటిని తగ్గించేందుకు అనుకరించాల్సిన కొత్త విధానాలు తెలిశాయి. అలా తెలిసిన విధానాల్లో వర్చువల్ ఫైర్ స్టైర్స్‌, రూఫ్‌టాప్ టెర్రస్ విధానాలు కూడా ఉన్నాయి. క్లాస్ట్రోఫోబియా చికిత్స‌కి సాయపడే వర్చువల్ హాల్‌వే, వర్చువల్‌ క్లోసెట్‌, ఎలివేటర్ లాంటి విధానాలు కూడా ఉన్నాయి. విమాన ప్రయాణాలంటే భయపడే ప్రయాణికుల కోసం వర్చువల్ ఫ్లైట్లు, వర్చువల్ ఎయిర్‌ పోర్ట్‌లు కూడా రూపొందించారు. ఇలాంటి వర్చువల్ ఏర్పాట్లతో పాటు ప్రయోగాలు కూడా చేశారు కానీ, సోషల్ ఫోబియా, అగోరా ఫోబియా ఎక్స్‌పోజర్ చికిత్సలకు సంబంధించి మాత్రం డెల్‌ప్ట్‌ వర్సిటీ మీడియమాటికా విభాగం‌లో ఎలాంటి విధానాలు రూపొందించలేదు.

వర్చువల్ రియాలిటీ విధానంలో మరో ప్రయోజనం కూడా ఉంది. ఇది సురక్షితం, ఇబ్బందులు తక్కువ. ఖర్చులు కూడా తక్కువ. చుట్టుపక్కల ఉండే పరిసరాలు కూడా ఊహాత్మకమైనవే కాబట్టి చికిత్స కూడా సులభం అవుతుంది. కేవలం భయాల్లో మాత్రం కనిపించే సెట్టింగ్‌లను సృష్టించడం ఇందులో సాధ్యమవుతుంది. అంటే ఆలోచన ఉండే అపాయాలు మన కళ్లముందుకు వస్తాయన్న మాట. అందుకే వాటిని ఎదుర్కోవడం మరింత సులభం అవుతుంది. సాలీడు అంటే భయం, ఎత్తులు ఎక్కాలంటే భయం, విమాన ప్రయాణాలు అంటే భయం అనే ఫోబియాలతో పాటు క్లాస్ట్రోఫోబియాకి కూడా VR చికిత్స ఎంతో ప్రయోజనకరం అని రుజువైంది. ఏదైనా వ్యక్తిగత కేస్‌స్టడీ, గ్రూప్‌స్టడీల ఆధారంగానే VRలో పరిశోధనలు జరుగుతాయి. అలాంటి పరిశీలనను బట్టే ఇందులో ఓ నిర్ధారణకు వస్తారు. ఇందులో పరిశోధన కాస్త అభూతకల్పనలాగే అనిపించినా, ఈ పద్ధతిలో చేసే చికిత్స‌కి మాత్రం స్పందన చాలా వేగంగా వస్తుంది.

అయితే వర్చువల్ రియాలిటీ ఎక్స్‌పోజర్ విధానాన్ని ఓ ప్రయోగశాల నుంచి నేర్చుకుని రోజువారీ జీవితంలో సైకాలజిస్టులు ఉపయోగించాలంటే మాత్రం దానికి చాలా పరిశోధన అవసరం. డెల్ఫీ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ టెక్నాలజీ, ఆమ్స్టర్డాం విశ్వవిద్యాలయం ఈ సవాలును స్వీకరించాయి. నాలుగేళ్లలోనే చాలా సమస్యలకి సమాధానం చెప్పే ఓ అద్భుతమైన విధానం రూపొందింది. చాలా రకాల భయాలకు చికిత్స ‌చేసేందుకు అవసరమైన విలువైన సమాచారం అంతా కూడా సమకూరింది. ఇందులో అనుసరించే విధానాలు రెండు రకాలుగా ఉంటాయి

మనస్తత్వశాస్త్రం-హ్యూమన్ కంప్యూటర్‌ ఇంటరాక్షన్‌

ఈ రెండు విధానాలకి ప్రాతినిధ్యం వహించేందుకు ఓ ప్రాజెక్ట్ జట్టు ఉంటుంది.

1999లోనే చాలా తక్కువ బడ్జెట్‌తో VR ఎక్విప్‌మెంట్‌ పై అధ్యయనం చేశాం. తక్కువ బడ్జెట్‌తో అందుబాటులోకి వచ్చే వర్చువల్‌ రియాలిటీ ఎక్స్‌పోజర్‌తో పోలిస్తే వివో లాంటి మిగతా విధానాలు ఎంతవరకు సఫలమవుతాయో తెలుసుకోవడమే ఈ ప్రయోగం ముఖ్యఉద్దేశం. అక్రోఫోబియా (ఎత్తు అంటే భయం) (ఎమ్మ్ల్కామ్ప్, బృంజీల్, డ్రోస్ట్ & వాన్ దెర్ మస్ట్) ఉన్న పదిమంది పై ఇలాంటి ప్రయోగాలు చేసి తేడాలను కనిపెట్టే ప్రయత్నం చేశారు.

ఊపిరి ఆగిపోతున్న కలిగే భయాన్ని, దూరంగా విసిరేసినట్టు అనిపించే భయాన్ని వేరు చేయడం.

క్లాస్ట్రోఫోబియాను అధ్యయనం చేసినవాళ్లు ఎవరికైనా ఇందులో రెండు రకాలు ఉంటాయని అర్థమవుతుంది. ఒకటి దూరంగా విసిరేసినట్లు భయపడడం. రెండోది ఊపిరి అందకపోవడం. అసలు ఈ రెండింటి మధ్య తేడా ఏంటో కనిపెట్టి, రెండింటినీ వేరు చేసి చూపేందుకు ముగ్గురు నిపుణుల బృందం రంగంలోకి దిగింది. MRI చేసిన 78 మంది రోగులకి ఓ ప్రశ్నావళి ఇచ్చింది ఆ బృందం.

వచ్చిన సమాచారాన్ని భయం, ఊపిరి ఆడకపోవడం అని రెండు రకాలుగా విభజించింది. రెండింటికీ కారణాలు వేరైనప్పుడు వాటివల్ల వచ్చే లక్షణాలు కూడా సహజంగానే వేరుగానే ఉంటాయి. రెండింటి లక్షణాలు వేరువేరని పరిశోధనలో తేలింది. క్లాస్ట్రోఫోబియాను సమర్థంగా ఎదుర్కోవాలంటే అందుకు కారణమైన ఈ రెండింటిపైనా ముందుగా దృష్టి సారించాలి.

MRI స్కాన్ పూర్తిచేసిన రోగుల పై మాత్రం ఈ పరిశోధన చేయడం జరిగింది. భయంతో స్కాన్ పూర్తిచేయలేకపోయిన వాళ్లు ఇందులో లేరు. క్లాస్ట్రోఫోబియా మరీ ఎక్కువగా ఉన్నవాళ్ళు స్కాన్ నుంచి మధ్యలో తప్పుకున్నారు. అందువల్ల క్లాస్ట్రోఫోబియా మరీ ఎక్కువగా ఉన్నవాళ్లు ఇప్పుడు మనం చెప్పుకుంటున్న లెక్కల్లో లేరు.

ఆస్టిన్‌లోని టెక్సాస్‌ విశ్వవిద్యాలయానికి వచ్చిన విద్యార్థుల బృందం పై క్లాస్ట్రోఫోబియా పరీక్షలు చేశారు. వారి స్థాయిని బట్టి ప్రతిస్పందనను బట్టి 1 నుంచి 5 వరకూ వారికి స్కోర్‌ ఇచ్చారు. మూడు కంటే ఎక్కువ స్కోర్ చేసినవారి పైనే అధ్యయనం జరుగుతుంది. కొంత సమయం పూర్తిగా మూసివేసిన ఓ ప్రదేశంలో ఉండాల్సివస్తే మీరు ఎలా ఫీలవుతారని వారిని అడిగారు. క్లాస్ట్రోఫోబియా కలిగించే రెండు క్లిష్టమైన లక్షణాలను వేర్వేరుగా చూపించటానికి వాళ్లు చెప్పిన సమాధానాలను రెండు రకాలుగా విభజించాం. ఒకటి ఊపిరి తీసుకోవడానికి కష్టమైపోయే పరిస్థితి రావడం, రెండోది దూరంగా విసిరేసినట్టు బాధపడడం. ఊపిరాడకపోవడం కన్నా రెండో సమస్యతో భయపడిన విద్యార్థులే ఎక్కువమంది ఉన్నారు. రెండు భయాల్లోనూ ఎంతో తేడా. అందుకే రెండు లక్షణాల్లోనూ తేడా ఉందని నిర్ధారణ జరిగింది.

క్లాస్ట్రోఫోబియా ఉన్న, లేనివాళ్లలో 

మొత్తం 98 మంది మీద పరిశోధన జరిగింది. అందులో 49 మంది క్లాస్ట్రోఫోబియా చికిత్స‌ తీసుకున్నవాళ్లు. మిగతావాళ్లు భయాలు ఉన్నా మామూలుగా బతుకుతున్నవాళ్లు. క్లాస్ట్రోఫోబియాకి కారణమయ్యే పరిస్థితుల్లో వాళ్ల స్పందన చూస్తే ఇద్దరికీ తేడా తెలుస్తుంది. ఒక్కొక్కరికీ మూడు రకాల పరీక్షలుంటాయి. ఒకటి క్లాస్ట్రోఫోబియాకి సంబంధించిన విషయం. రెండోది భయాన్ని పెంచేది . మూడోది భయాన్ని తగ్గించేది. ఆ మూడు ఘటనలు ఎలా అనిపించాయో వారిని ప్రశ్నించారు. క్లాస్ట్రోఫోబియా చికిత్స‌ తీసుకున్నవాళ్లు ఇచ్చిన మూడు అంశాల్లో క్లాస్ట్రోఫోబియాకి సంబంధించిన విషయాల్ని ప్రత్యేకించి గుర్తుపట్టగలిగారు. మిగతా పాజిటివ్‌, నెగెటివ్‌ అంశాల విషయంలో మాత్రం ఎలాంటి తేడా లేదు. క్లాస్ట్రోఫోబియా ఉన్నవాళ్లు అప్పటికే చికిత్స తీసుకున్నారు కాబట్టి సాంకేతికంగా ఇది పెద్ద విషయం అని చెప్పుకోలేం.[citation needed] ఎందుకంటే అప్పటికే చికిత్స తీసుకున్నవాళ్లు క్లాస్ట్రోఫోబియాకి సంబంధించిన విషయాల్ని ప్రత్యేకించి గుర్తుపట్టగలుగుతారు. అంతేకాదు వాటి వల్ల తమకు ఏదో జరిగే అవకాశం ఉందని కూడా ఆలోచిస్తారు. అందుకే వాళ్లలో అలాంటి భావన ఎక్కువగా కలిగే అవకాశాలు ఉంటాయి.